هر کپسول ژلاتینی نرم آکنوتراپ، حاوی 20 میلی‌گرم از ماده ی فعال دارویی به نام ایزوترتینوئین است. ایزوترتینوئین از مشتقات ویتامین A و گروهی از داروها به نام رتینوئیدها می‌باشد.
آکنوتراپ برای درمان اشکال شدید آکنه (مانند آکنه ندولار، آکنه کونگولوباتا و یا آکنه‌ای که احتمال ایجاد جای زخم دائمی دارد) که با درمان‌های ضد آکنه معمول، از جمله آنتی‌بیوتیک‌ها و درمان‌های موضعی پوستی بهبود نیافته است، در بزرگسالان و نوجوانان استفاده می‌شود.
بله ممکن است برای شرایطی مانند روزاسه شدید و سایر اختلالات پوستی تجویز شود، اما این دارو عمدتاً برای آکنه استفاده می‌شود.
آکنوتراپ با روش‌های گوناگونی به درمان آکنه کمک می‌کند. این دارو با جلوگیری از تولید بیش از حد سبوم که یک ماده روغنی طبیعی است که توسط پوست تولید می‌شود، به بهبود شرایط آکنه‌های شدید می‌انجامد. همچنین، آکنوتراپ از چسبیدن سلول‌های پوستی به یکدیگر جلوگیری کرده و به‌این‌ترتیب از مسدودشدن منافذ جلوگیری می‌کند. با تنظیم ترشح سبوم، این دارو به کاهش تعداد باکتری‌ها در داخل منافذ نیز کمک می‌کند. علاوه بر این، آکنوتراپ دارای خواص ضدالتهابی است و می‌تواند به کاهش قرمزی و درد ناشی از آکنه کمک نماید.
دوز آکنوتراپکنوآ بر اساس وزن بیمار تعیین می‌شود. باید این دارو کاملا مطابق با دستور پزشک مصرف شود.
بهترین زمان برای مصرف آکنوتراپ، همراه با یک وعده‌غذایی اصلی و در حالت پر بودن معده می‌باشد.
در ابتدای درمان با کپسول‌های آکنوتراپ، ممکن است آکنه شما بدتر شود؛ اما معمولاً پس از گذشت 7 تا 10 روز از آغاز مصرف دارو، علائم بهبود قابل‌مشاهده خواهند بود.
دوره درمان معمولاً بین 4 تا 8 ماه است، اما طول درمان ممکن است بسته به شدت آکنه و پاسخ فرد به دارو متفاوت باشد.
مصرف آکنوتراپ در دوران بارداری و شیردهی مطلقاً ممنوع می‌باشد.
پس از قطع درمان با آکنوتراپ، توصیه می‌شود حداقل به مدت یک ماه از بارداری خودداری کنید؛ زیرا ممکن است مقداری از دارو هنوز در بدن شما وجود داشته باشد.
یک ماه قبل از مصرف آکنوتراپ، در طول درمان و یک ماه پس از آن باید از روش‌های پیشگیری از بارداری استفاده شود. فرد مصرف‌کننده باید از حداقل یک روش بسیار مطمئن پیشگیری از بارداری (مثلاً یک دستگاه داخل رحمی یا ایمپلنت ضدبارداری) یا دو روش مؤثر که به روش‌های مختلف کار می‌کنند (مثلاً یک قرص ضدبارداری هورمونی و یک کاندوم) استفاده کند.
زنان باید قبل، حین و بعد از مصرف آکنوتراپ آزمایش بارداری انجام دهند. در طول درمان با آکنوتراپ، انجام آزمایش‌های بارداری به طور منظم توصیه می‌شود. ایده‌آل این است که هر ماه در طول درمان و همچنین یک ماه پس از قطع آکنوتراپ (مگر اینکه پزشک شما تشخیص دهد که این اقدام ضروری نیست)، آزمایش بارداری انجام شود.
سطوح رتینوئید خوراکی در مایع منی مردانی که آکنوتراپ مصرف می‌کنند بسیار پایین بوده و به جنین داخل شکم همسرشان آسیب نمی‌رساند.
آکنوتراپ می‌تواند منجر به افزایش سطوح آنزیم‌های کبدی، همچنین چربی‌های مضر خون مانند کلسترول و تری گلیسیرید و قند خون شود. به همین دلیل، پزشک، پیش از شروع، در طول و بعد از دوره درمان با آکنوتراپ، آزمایش‌هایی را برای بررسی سطوح خونی این موارد برای بیمار تجویز می‌کند.
- خشکی و ترک‌خوردن پوست به‌ویژه در ناحیه لب‌ها و صورت، التهاب، خارش خفیف و لایه‌برداری ملایم. کمردرد، درد عضلانی و مفصلی، به‌ویژه در کودکان و نوجوانان. پیشنهاد می‌شود که فعالیت‌های بدنی فشرده در طول درمان کاهش یابد.
- التهاب ملتحمه چشم، احساس خشکی و تحریک در چشم‌ها.
- افزایش آنزیم‌های کبدی و تغییر سطح چربی‌ها در خون، نظیر HDL و تری گلیسیرید که در آزمایش خون مشخص می‌شوند.
- کبودی، افزایش احتمال خونریزی، خطر لخته‌شدن و بروز کم‌خونی که می‌تواند منجر به ضعف، سرگیجه و رنگ‌پریدگی پوست شود.
با آگاهی و مدیریت مناسب این عوارض، می‌توان از عوارض جانبی آکنوتراپ به طور مؤثری جلوگیری کرد.
هنگام مصرف آکنوتراپ سعی کنید از قرارگرفتن غیرضروری یا طولانی‌مدت در معرض نور خورشید و یا آفتاب‌گرفتن پرهیز کرده و از لباس‌های محافظ، عینک‌آفتابی و کرم‌های ضدآفتاب مناسب استفاده کنید. این دارو می‌تواند باعث حساسیت پوست شما به نور خورشید شود؛ بنابراین، مراقبت از پوست در برابر تابش مستقیم آفتاب امری حیاتی است.
در صورتی خشکی پوست صورت بدن یا لب‌ها در طول درمان از پماد یا کرم مرطوب‌کننده پوست و بالم لب استفاده کنید. برای جلوگیری از تحریک پوست، باید از استفاده از محصولات لایه‌بردار یا ضد آکنه خودداری کنید.
خشکی چشم در طول درمان با آکنوتراپ با استفاده از قطره‌های اشک مصنوعی یا پمادهای روان‌کننده چشم قابل‌کنترل است. افرادی که از لنز تماسی استفاده می‌کنند، ممکن است به عینک نیاز داشته باشند.
طول درمان با این دارو و تا یک ماه پس از قطع آکنوتراپ نباید خون اهدا کنید؛ زیرا اگر فرد دریافت‌کننده ی خون باردار باشد، ممکن است نوزاد متولد نشده آسیب ببیند.
استفاده از آکنوتراپ برای درمان آکنه در کودکان زیر 12 سال و قبل از بلوغ توصیه نمی‌شود. دلیل این امر عدم قطعیت در مورد ایمنی و اثربخشی این دارو در این گروه سنی است.
در طول دوره ی درمان با آکنوتراپ باید از مصرف مکمل‌های حاوی ویتامین A یا تتراسایکلین‌ها (نوعی آنتی‌بیوتیک) خودداری شود.
توصیه می‌شود از مصرف الکل و برخی مکمل‌های حاوی ویتامین A پرهیز کنید، زیرا می‌توانند عوارض جانبی را تشدید کنند.
در زمان مصرف آکنوتراپ، بهتر است از استفاده هم‌زمان با داروهای موضعی خاصی خودداری کنید. این داروها شامل موارد زیر هستند:
- رتینوئیدها: مانند ترِتینوئین موضعی و آداپالن که ممکن است عوارض جانبی پوست را تشدید کنند.
- محلول‌های حاوی الکل: این محصولات می‌توانند باعث تحریک پوست شوند.
- داروهای ضد آکنه موضعی: مانند بنزوئیل پراکسید که ممکن است موجب خشکی و تحریک پوست شود.
- محصولات لایه‌بردار اسیدی: این محصولات می‌توانند پوست را حساس‌تر کنند.
در طول دوره مصرف آکنوتراپ، توصیه می‌شود از محصولات ملایم و غیرکومدوژنیک استفاده کنید که مانع از مسدودشدن منافذ پوست نشوند. همچنین، بهتر است از مصرف محصولات حاوی الکل یا مواد تحریک‌کننده خودداری کنید.
در دوره درمان، توصیه می‌شود از انجام هرگونه درمان‌های زیبایی پوستی خودداری شود. آکنوتراپ ممکن است پوست را آسیب‌پذیرتر و حساس‌تر کند؛ بنابراین، پیشنهاد می‌شود که در طول درمان و حداقل به مدت 6 ماه پس از آن، هیچ‌گونه اپیلاسیون (ازبین‌بردن موهای زائد)، درم ابریژن (لایه‌برداری پوست شاخی یا اسکار) یا درمان‌های لیزری انجام نشود. این فرآیندها ممکن است منجر به ایجاد اسکار، تحریک پوست یا در موارد نادر، تغییر در رنگ پوست شوند.
ممکن است در طول درمان با آکنوتراپ اختلالاتی در دید شب ایجاد شود که به طور ناگهانی رخ می‌دهد. در موارد نادر، این مشکل ممکن است پس از قطع درمان نیز ادامه یابد. همچنین خواب‌آلودگی و سرگیجه نیز به طور نادر گزارش شده است؛ بنابراین، اگر این عوارض برای فردی پیش آمد، توصیه می‌شود از رانندگی و کار با ماشین‌آلات خودداری کند.
درصورتی‌که بیمار به طور تصادفی تعدادی بیش از حد از کپسول‌ها مصرف کند، یا شخص دیگری به‌اشتباه داروی یک فرد دیگر را استفاده کرده باشد، حتماً باید به‌صورت فوری با پزشک، داروساز یا نزدیک‌ترین بیمارستان تماس بگیرد.
اگر بیمار یک نوبت از دارو را فراموش کند، بهتر است به‌محض یادآوری، بلافاصله آن را مصرف کند. اما اگر زمان نوبت بعدی نزدیک است، باید دوز فراموش شده را نادیده بگیرد و به روال منظم خود ادامه دهد. شایان‌ذکر است که هرگز نباید دو دوز (دو نوبت نزدیک به هم) به‌صورت هم‌زمان مصرف شود.
آکنوتراپ باید دربسته بندی اصلی خود، به‌دوراز تابش مستقیم نور آفتاب و رطوبت، در دمای پایین‌تر از 25 درجه سانتیگراد نگهداری شود. همچنین، لازم است این دارو دور از دسترس و دید کودکان قرار گیرد.
کپسول‌های آکنوتراپ به رنگ نارنجی روشن مات در یک سمت و سفید مایل به کرم روشن مات در یک سمت دیگر هستند. کپسول‌های آکنوتراپ در جعبه‌ی کاغذی حاوی 3 عدد بلیستر 10 عددی (مجموعاً 30 عدد کپسول) در داروخانه‌های سراسر کشور عرضه می‌شوند.